December 2017
|
Tot volgend jaar!
Ook 2017 was weer een bewogen jaar voor weidevogels en hun beschermers. Het voorjaar was droog, waardoor de meeste kuikens kampten met voedseltekort. Slechts weinige werden vliegvlug. In sommige gebieden was de predatiedruk fors. Maar er is ook goed nieuws te melden. Zo is er nog nooit in de geschiedenis van de weidevogelbescherming in Brabant zoveel tijd besteed aan direct beschermingswerk tijdens de landbouwwerkzaamheden in het veld. Dit betekent dat de communicatie tussen vrijwilligers, boeren en loonwerkers flink is verbeterd. Het vereist immers een goede afstemming om te zorgen dat de vrijwilligers aanwezig zijn op het moment dat de werkzaamheden beginnen. Toen ruim 20 jaar geleden weidevogelbescherming in Brabant van start ging, hadden we dit niet durven dromen. Dankzij deze ontwikkeling gaan steeds minder legsels en kuikens verloren bij bewerkingen.
In deze laatste Weidevogelwerk van het jaar wensen we iedereen fijne feestdagen en een goed en weidevogelrijk 2018 toe! |
|
 |
|
|
 |
|
|
Kievit in de winter
Kieviten die dicht bij elkaar broedden kunnen in de winter kilometers ver van elkaar af zitten. Dit bleek uit een onderzoek van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en een Friese citizen scientist. Kieviten in Friesland werden geringd en gevolgd waaruit bleek dat de kieviten in de meest uiteenlopende plekken zoals de Waddenzee, Ierland, Spanje en Marokko overwinterden. Ook volgden ze een aantal gezenderde kieviten, waaruit bleek dat de meeste een vrij vast patroon hebben en teruggaan naar dezelfde overwinteringsplekken en rond dezelfde tijd weer vertrekken. Een artikel over dit onderzoek is hier terug te vinden.
|
|
|
|
|
Tureluursoap: slotstuk
|
|
|
Wie heeft op de weidevogeljaaravond 2017 in het provinciehuis niet genoten van het verhaal van Wim Tijsen over “zijn” tureluurs bij Den Oever? Als je heimwee hebt naar het broedseizoen, of je bent nieuwsgierig hoe het verder ging met 'de dochter van de weduwe van ouwe Bil' en alle andere tureluur-soapsterren met hun ruzies, vreemdgaan, echtscheiding en moord, luister dan hier naar het slotstuk van de Tureluursoap van Wim in een uitzending van Vroege Vogels.
|
|
|
|
|
Predatie
|
|
|
|
In het blad Vogels van de Vogelbescherming stond een artikel met de titel: 'Vos grijpt vogels. Wat als het te gek wordt?' Kees de Pater van Vogelbescherming zegt ‘afschieten lost niets op’. De balans in het landschap moet terug.
Van boeren en vrijwilligers horen wij vaak verwijtende woorden over de vos terwijl zelden zeker is of de vos de schuldige is. In het artikel van de Vogelbescherming wordt de nadruk gelegd dat predatie bij de natuur hoort en dat dit geen probleem vormt voor een weidevogelpopulatie, zolang een ecosysteem op orde is. Openheid, hoge waterstanden en kruidenrijk grasland zorgen voor ideale omstandigheden voor weidevogels waardoor de populatie weerbaarder is tegen predatoren zoals de vos. Deze omstandigheden zorgen ervoor dat de predatoren minder schuilplaatsen of uitkijkposten hebben, dat legsels lastiger te vinden zijn waardoor de vogels meer rust hebben en kuikens minder risico's hoeven nemen om voldoende voedsel en water te zoeken. In gebieden zoals Beerse Overlaat, Land van Heusden en Altena en Overdiepse Polder met goede omstandigheden voor weidevogels, ligt de predatie dan ook lager dan in gebieden die meer besloten en droog zijn zoals de Schijndelse heide en rond Reusel - De Mierden.
Toch ligt de gemiddelde predatiedruk in Brabant laag, slechts 13% van de legsels wordt daadwerkelijk gepredeerd. De vos is ook niet de enige die de eieren eet, ongeveer evenveel eieren worden gepredeerd door vogels zoals kraai en meeuw. Wij, als Brabants Landschap, bepleiten daarom verbetering van het biotoop, voordat zwaar predatoren bestrijding wordt uitgevoerd. |
|
|
|
|
De Witte uit de Mijzen flikt het weer!
‘Boerenlandvogelnieuws’ berichtte over een witte grutto die al 5 achtereenvolgende jaren kuikens vliegvlug heeft gekregen. Ook dit jaar is het weer gelukt! In een tijd waarin veel grutto’s dat niet meer voor elkaar krijgen is dat op zich al bijzonder te noemen. Maar de opvallende witte vogel zal eerder worden opgemerkt door predatoren. Uit het feit dat ze er desondanks nog steeds is kunnen we opmaken dat ‘de Witte’ deel uitmaakt van een gezonde gruttopopulatie die gezamenlijk optrekt tegen predatoren. Vaste broedlocatie is polder de Mijzen, een veenweidegebied in Noord-Holland, waar inderdaad enkele honderden grutto’s broeden. Overigens hebben de kuikens van ‘de Witte’ een normale gruttokleur. De witte grutto overwintert waarschijnlijk in de Spaanse Costa Doñana. Daar wordt door onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen namelijk regelmatig een vogel gezien die er verdacht veel op lijkt.
Er worden wel vaker vogels gezien die geheel of gedeeltelijk wit zijn terwijl hun soortgenoten wel gekleurd zijn. Deze vogels lijden aan de pigmentafwijking leucisme. Deze aandoening kan bij alle dieren voor komen. Het natuurlijke pigment (melanine) is wel aanwezig maar vanwege het ontbreken van een bepaald eiwit komt het niet tot uiting. In tegenstelling tot albinistische dieren hebben deze vogels wel de normale kleur snavel en poten. |
|
|
|
|
|
Slimme vogels
|
|
|
Slimme Vogels zijn melkveehouders die een stapje extra zetten voor boerenlandvogels. Om hun activiteiten ook in beeld te brengen bij het Nederlands publiek en kennis uit te wisselen met mensen die zich inspannen voor boerenlandvogels is er een platform opgericht: www.slimmevogels.net.
Er is nu ook een handige app, om kennis uit te wisselen! De app is stiekem ook heel leuk voor niet-boeren, het is namelijk een superhandige vogelherkenner.
|
|
|
|
|
Vossenraster
In Noord-Holland wordt geëxperimenteerd met vossenrasters. Meestal is het geen raster, maar zijn het twee of drie schrikdraden die in een sloot of op een oever zijn geplaatst. In goede weidevogelgebieden waar veel predatie is door vossen kan een vossenraster ervoor zorgen dat vossen niet bij de weidevogelnesten of jongen kunnen komen. Dit kan een gunstig effect hebben op het aantal broedparen en op het broedsucces van weidevogels. Het schrikdraad moet laag boven het weiland hangen, zodat een vos tegen de draad komt, een schok krijgt en omkeert. De rasters worden geplaatst voor het weidevogelseizoen van start gaat en na het broedseizoen weer weggehaald.
Het lijkt een eenvoudige maatregel, maar het is helaas wel arbeidsintensief. Het gras onder de draad moet frequent gemaaid worden, anders groeit het tegen de draad en lekt er stroom weg. Voordat er met rasters gewerkt gaat worden, moet duidelijk zijn of predatie de limiterende factor is, of het leefgebied voor weidevogels op orde is en welke soort de belangrijkste dader is.
In Engeland worden weidevogelreservaten al langer beschermd met behulp van vaste rasters tegen vossen, egels en dassen. Het middel bleek de eerste jaren zeer effectief en predatie door de vos daalde enorm. Na verloop van tijd werd echter geconstateerd dat de effectiviteit afnam. De oorzaak hiervan is niet bekend, maar zou kunnen zijn dat vliegende predatoren het stokje overnemen. Het kan ook zijn dat de vos toch weet binnen te dringen na verloop van tijd.
In Noord-Holland zijn op acht locaties vossenrasters geplaatst. In bijna alle gevallen helpen vrijwilligers mee met het onderhoud rondom de vossenrasters. De ervaringen en tips over het aanleggen van een vossenraster staan beschreven in het Jaarboek Boerenlandvogels Noord Holland 2017. |
|
|
|
|
|
|
De Gouden Mispel
Het Brabantse PARTRIDGE-team heeft donderdag 14 december een Gouden Mispel ontvangen. Ze ontvingen de prijs voor “… de voortvarende en vernieuwde aanpak – met open blik en in brede samenwerking – van het op aanzienlijke schaal verbeteren van de leefomgeving van de patrijs”.
Het Interreg-project PARTRIDGE is een grensoverschrijdend project met als doel de biodiversiteit op het boerenland te laten toenemen van 30%. De Oude Doorn is een van de negen demonstratiegebieden die verspreid zijn over Nederland, Duitsland, Vlaanderen, Engeland en Schotland. In deze gebieden worden onder andere keverbanken, bloemenblokken en patrijzenhagen aangelegd om de biodiversiteit in moderne agrarische gebieden toe te laten nemen. In de Oude Doorn werken Brabants Landschap, ANV Altena-Biesbosch, NBV Altenatuur, WBE Land van Altena en de Provincie Noord-Brabant samen om dit hier de realiseren.
De prijs is een mooie erkenning voor het project en sowieso een extra motivatie om tot en met 2020 door de gaan. |
|
|
|
|
|
Aankondiging winterexcursie
|
|
|
|
|
|
|
KLIK HIER OM U AAN TE MELDEN OF KLIK HIER OM U AF TE MELDEN VOOR DEZE NIEUWSBRIEF
U KUNT DEZE NIEUWSBRIEF OOK ONLINE LEZEN INDIEN DEZE NIET GOED WORDT
WEERGEGEVEN
Deze nieuwsbrief is mede tot stand
gekomen dankzij:  
|
|