Brabants Landschap

Broedseizoen 2016 van start!

Woensdag 9 maart rond 16.30 word ik gebeld door Jochem Sloothaak: “heb je nog een onderwerp nodig voor de nieuwsbrief?” “Kan ik altijd gebruiken, hoezo... Eerste ei?” “Ja, en nog wel vlakbij voor jou, in Sint Oedenrode!” Ik beloof snel koffie met koek te regelen voor iedereen die van heinde en verre daar naartoe zal komen. Later hoor ik dat, terwijl ik binnen ben, er zo’n 175 kraanvogels bij ons over zijn gekomen. Helaas, die heb ik dus gemist vanwege dat eerste ei. Nou ja, een mens kan niet alles hebben.

Met de vondst van het eerste kievitsei is het broedseizoen 2016 van start!

We wensen iedereen een heel fijn en succesvol seizoen toe, met veel gevonden en beschermde legsels. En dat we met z’n allen maar heel veel kuikens op mogen zien groeien!

Anja Popelier

Tadaaaa! Het eerste kievitsei van Nederland is dus gevonden op woensdag 9 maart om 16 uur in Sint Oedenrode, dat kan niemand zijn ontgaan. Het is het meest zuidelijk gevonden eerste ei van Nederland ooit. De afgelopen 2 jaar tekende de Rooise weidevogelwerkgroep ook al voor de vondst van het eerste kievitsei van Brabant. Dit jaar waren Piet Delisse en Wil Foolen de gelukkigen. Zij kregen een tip van een wandelaar, die vertelde dat enkele kieviten op een perceel langs de Dommel wel heel sterk territoriaal gedrag vertoonden. Wil en Piet gingen meteen kijken en vonden het eerste ei van Nederland. Gefeliciteerd mannen!

Om de echtheid van de vondst te controleren werd een dompeltest gedaan. Door het kievitsei te dompelen in water is te bepalen of het een echt en vers ei is. Als het ei gaat staan of drijft is het een nepperd. Maar in Sint Oedenrode bleef het eitje op de bodem liggen, dus een vers ei. Voor de kievit kan het oppakken en dompelen van het ei geen kwaad. De kievit gaat pas broeden nadat het nestje vol ligt met 4 eieren. Natuurlijk hebben we het nestje na de hectische middag met rust gelaten, zodat er ruimte is voor moeder kievit om de volgende eitjes erbij te leggen. 

Inmiddels zijn de heren van weidevogelgroep Rooi échte BN-ers geworden, want hun foto heeft op vele websites en in kranten gestaan en werd getoond op het acht-uur-journaal van de NOS. Een mooie promotie voor het weidevogelbeschermingswerk.

Blijkbaar heeft Sint-Oedenrode goede weidevogelgrond, want ook het 2^e kievitsei van Nederland werd daar gevonden, door Bert de Koning van de weidevogelgroep Jekschot. 

Melden eerste eieren van andere soorten

De boer op

Voordat het beschermingswerk kan beginnen gaan de meeste weidevogelbeschermers altijd eerst bij ‘hun’ boeren langs. Om te melden dat het seizoen weer gaat beginnen, het jaarverslag af te geven en om te vragen welke gewassen waar worden geteeld, zodat dat kan worden ingevoerd in de database. Dat levert bruikbare informatie op. Het is ook handig om meteen even te vragen welke bewerkingen wáár worden verwacht, en of je vooraf een seintje kan krijgen. Een enthousiast praatje over de weidevogels, hun legsels en vooral de kuikens die straks haast onzichtbaar over de percelen scharrelen kan ook nuttig zijn.

Check ook even hoe je gevonden legsels het beste bij hem kan melden: langs gaan, telefonisch of per mail met een kaartje met de legsels erbij? Dat laatste biedt de meeste kans op succes en is mogelijk als je de legselgegevens mobiel invoert via smartphone, Trimble of tablet. Maar wanneer de boer maar 1 x per week zijn mailbox opent werkt het natuurlijk niet. Even afstemmen dus. Ook merken we tijdens zo’n bezoekje dat boeren, net zoals vrijwilligers, om weidevogels geven, en dat besef komt de samenwerking altijd ten goede. Al met al is zo’n boerenpraatje een haast onmisbare start van het beschermingsseizoen. Doen dus! En o ja: ook meteen maar even vragen of de boer het aan de loonwerker doorgeeft als er legsels of kuikens zijn.

Jaaravond Weidevogelbescherming 2016

Op woensdag 2 maart werd in het Provinciehuis de jaaravond voor weidevogels gehouden. Ruim 300 vrijwilligers en boeren waren aanwezig. Traditiegetrouw werd op de prestaties van het afgelopen jaar teruggeblikt en op het komende seizoen vooruitgekeken.

Jan Baan heette iedereen welkom en stond kort stil bij het Jaar van de kievit. “De kievit is de gewoonste weidevogel van Nederland, met Brabant als belangrijkste provincie.” Daarbij komt ook nog eens dat 80% van de gevonden legsels in Brabant van de kievit zijn. Alle reden om Jouke Altenburg (Vogelbescherming Nederland) en Henk van der Jeugd (Nederlands Instituur voor Ecologie) te laten vertellen over wat we allemaal weten over deze vogel. 

Jochem Sloothaak gaf een toelichting op de resultaten van 2015. Er zijn voor het derde jaar op rij meer legsels dan voorgaande jaren gevonden. Toch spreken we niet echt van een recordjaar. Dit komt omdat het aantal uitgekomen legsels iets gedaald is. Anja Popelier gaf uitleg over de enquetes en workshops met betrekking tot de provinciale regelingen die er zijn om weidevogels te helpen hun kuikens vliegvlug te krijgen. En ontwikkelingen staan niet stil: volgens Nico Nijenhuis (Clear Flight Solutions) zijn drones in te zetten bij de bescherming van weidevogels. 

Een uitgebreid verslag van de Jaaravond is hier te lezen. Wil je meer weten over het verloop van vorig weidevogelseizoen, download dan hier het digitale Jaarverslag van de vrijwillige weidevogelbescherming Noord-Brabant.

Cursus weidevogelbescherming: voor nieuwe vrijwilligers en opfrissers

Net zoals andere jaren wordt weer op 3 plaatsen in de provincie de basiscursus weidevogelbescherming gegeven. Dit jaar gebeurt dat in Geffen, Veldhoven en Giessen. Het eerste deel is inmiddels achter de rug. De cursisten hingen aan de lippen van docent Marco Renes die als geen ander kan vertellen over alle soorten weidevogels en waarom bescherming nodig is. De tweede avond gaat het onder andere over het opsporen en beschermen van legsels en het werken met GPS apparatuur voor het vastleggen van de legsellocaties. Nog aanhaken bij het tweede deel van een van de cursussen? Dat kan! Op 21, 24 en 30 maart worden nog cursussen gegeven. Klik hier voor de locaties en de tijden.

Invoeren legselgegevens: eerst (ontbrekende) oppervlaktes aanmaken

De eerste kievitslegsels zijn gevonden en ingevoerd in de landelijke database voor legseladministratie. De komende weken zullen er hopelijk weer veel volgen. Maar voordat de legsels kunnen worden ingevoerd moeten enkele gegevens worden geactualiseerd door de coördinator of gegevensverwerker van de groep. Klik daarvoor op ‘bedrijven’ in de blauwe balk op de homepage van jouw groep in de database, en dan op de regel: maak (ontbrekende) oppervlaktes aan voor 2016. Zolang dit nog niet gedaan is kunnen er geen legselgegevens worden ingevoerd. Bij de deelnemende bedrijven moeten de oppervlaktes per gewastype worden ingevuld. Deze zijn opgevraagd tijdens het boerenbezoek (zie boven). Klik daarvoor in je lijst met bedrijven. Klik op het potloodje vóór een bedrijf, en geef onderaan de bedrijfspagina aan welke gewassen dat bedrijf dit jaar gaat telen, en hoeveel hectares. Doe dit (zo mogelijk) voor alle bedrijven, want de hectares die jaarlijks worden genoemd in het provinciaal jaarverslag worden hieraan ontleend. Ook de gegevens van de vrijwilligers moeten zo nodig worden aangepast. Zodra deze gegevens zijn geactualiseerd kunnen de legsels voor 2016 worden ingevoerd.