Juli - 2015
|
Overleg met de boer, ook nu nog!
Het broedseizoen zit er weer bijna op. Een enkele kievit zit nog op haar eieren, en op een paar plaatsen lopen nog wulpen en scholeksters met hun jongen. Hoewel het lijkt alsof er nu helemaal geen bescherming meer nodig is, moeten ook de laatste kuikens nog goed in de gaten gehouden worden! Vaak trekken ze naar pas gemaaide weides, en ook na de tweede of volgende snee kan nog geïnjecteerd worden, met alle risico’s van dien. Ook op begraasde weides!
Overleg met de boeren blijft dus belangrijk zo lang er kuikens rondlopen. Sommige gebieden moeten het van die laatste kuikens hebben qua broedresultaat. Het was een problematisch seizoen vanwege kou, droogte en andere zaken. Wat de resultaten van het broedseizoen in totaal zijn kunnen we nog niet echt zeggen. De groepen die op de klassieke manier hun resultaten invoeren, vanuit de witte boekjes, hebben die nog niet allemaal op de website ingevoerd. Maar dat het geen topseizoen was, daar zijn we het over eens. De 2e helft maakt iets goed, maar of we de stijgende lijn die de laatste jaren is ingezet kunnen blijven volgen…? |
|
 |
|
|
 |
|
|
Tientallen jonge wulpen en grutto's gered
Het Land van Heusden en Altena is een zgn. collectief weidevogelbeheergebied. Het maaien wordt op veel percelen uitgesteld tot een vooraf afgesproken datum. Meestal lopen die maaidata in de pas met het opgroeien van de weidevogelkuikens. Dit jaar kwamen veel wulpen en enkele grutto’s veel later tot broeden, en liepen nog met kuikens toen de weides gemaaid mochten worden. Met last-minute-beheer werd het maaien nog iets langer uitgesteld. Maar dat kan niet onbeperkt, en het is ook niet in het belang van de vogels om alles te laten groeien. Na verloop van tijd zouden er dan nergens meer voor kuikens begaanbare percelen zijn. En dus kwam de dag waarop ineens op heel veel plaatsen tegelijk gemaaid werd, terwijl er nog volop kuikens rondliepen. Tientallen vrijwilligers waren die dag in touw om jongen te spotten, en met de maaimachine mee te rijden om de boeren te wijzen op eventuele kuikens, zodat die de kans kregen om weg te vluchten. Ook werden er enkele tientallen kuikens gevangen om ze na het maaien weer vrij te laten. Een geweldige actie van de vrijwilligers van Altenatuur! |
|
|
|
|
Bed and breakfast voor wulpenkuikens
Twee jonge wulpenkuikens die tijdens het maaien in Genderen waren gevangen en veilig gesteld moesten wel heel erg lang wachten tot het hele perceel was gemaaid. Het maaien gebeurde met een smalle maaibalk, onder andere om grotere kuikens meer kans te geven op tijd weg te komen, maar het duurde daarom erg lang voor het hele perceel gemaaid was. Ook waren er wat technische problemen die voor nog extra vertraging zorgden.
De vrijwilligers die zich over 2 wulpenkuikens hadden ontfermd zorgden dat ze voldoende vocht kregen, wat met een spuitje in de snavel werd gedruppeld. Ze boden ze ook voedsel aan in de vorm van vliegen, pissebedden en gedroogde maden. Je zou verwachten dat zulke jonge vogels teveel gestresst zouden zijn om in gevangenschap te eten, maar ze aten alles met smaak op, en nadat ze uit hun veiligheidskooitjes waren vrijgelaten werd er niets meer teruggevonden van het aangeboden voedsel. Jonge weidevogelkuikens hebben elke minuut in hun leven nodig om of onder de vleugels van de ouders opgewarmd te worden, of te foerageren. Dankzij de goede zorgen van de vrijwilligers kwamen ze tijdens deze actie voedsel noch warmte tekort. |
|
|
|
|
|
Muizen en weidevogels: is er verband?
Is er verband tussen de muizen- en de weidvogelstand? Tot broedseizoen 2015 zou menig weidevogelbeschermer deze vraag met “Nee” hebben beantwoord. Muizen eten immers geen weidevogels of -eieren en andersom eten weidevogels geen muizen. Toch is het verband er wel. Dat werd op een negatieve manier duidelijk aan het begin van het broedseizoen.
In het najaar van 2014 was de muizenstand zeer hoog. Boeren in grote delen van het land klaagden omdat hun hele grasmat werd geruïneerd door de kleine gravertjes. Predatoren die muizen op hun menu hebben staan, zoals vossen en kleine marterachtigen, dachten een geweldig voortplantingsseizoen tegemoet te gaan. Zij kregen veel jongen begin dit jaar, en al die jongen moesten samen heel veel eten. Op dat moment stortte de muizenstand in en moesten ze op zoek naar ander voedsel. Weidevogellegsels en –jongen vulden het tekort aan muizen deels aan… Dat zorgde, samen met het koude en zeer droge voorjaar met weinig insecten, voor een dramatische eerste helft van het broedseizoen. Kritische soorten als grutto en tureluur trokken vaak weg zonder broedresultaat. Kieviten lukte het in sommige gebieden nog enkele kuikens groot te krijgen, maar ook van deze soort zijn in de meeste gebieden helaas niet of nauwelijks vliegvlugge jongen gezien. |
|
|
|
|
|
|
Altijd wel iets te zien
Er is weinig gruttoactiviteit in mijn gebied dit jaar, maar half mei spot ik een paartje op een plaats waar ze dit jaar nog niet gezien zijn. Terwijl ik ze sta te observeren zie ik ook enkele paartjes kieviten, druk met het verdedigen van hun jongen. Plotseling komt er een haas de wei in en de kieviten, fanatiek als ze zijn wanneer ze net jongen hebben, zetten de aanval in. De haas gaat er vandoor, en loopt recht een vlucht houtduiven in. De meeste vliegen in paniek op, maar de duif die op de lijn van de haas zit, blijft zitten! En de haas, nog steeds achtervolgd door de agressieve kievitmannen, kan niets anders doen dan over de houtduif heen springen! Een geweldig gezicht! De duif vliegt alsnog op en raakt de haas aan de onderkant, waarop die een andere strategie kiest: hij drukt zich en sluipt heel voorzichtig naar de wei ernaast, waar het gras zo hoog is dat hij ongezien voor de boze kievitmannen weg kan komen. De grutto’s heb ik ondertussen ook nog een beetje in het oog gehouden. Ze hebben zichtbaar interesse in elkaar. Dus wie weet, toch nog een laat legsel voor dit paar.
|
|
|
|
|
Geen grutto's?
Terwijl ik vanaf de weg wat vechtende gruttomannen observeer, hoor ik achter me een gruttogeluid waarvan ik niet meteen weet welk gedrag daarbij hoort. Als ik me omdraai zie ik ze staan: zij is zich uitgebreid aan het wassen in de vijver op de golfbaan, terwijl hij op kant de wacht houdt. Onder het wassen maakt zij de geluiden die daar kennelijk bij horen. Mogelijk maakt zij ook dat geluid om manlief te bewegen er bij te komen, want dat is duidelijk haar bedoeling is. Na verloop van tijd komt zij eruit, en waagt hij toch nog het sprongetje naar de waterkant, waar hij met één poot in het water staat te twijfelen: ga ik erin of niet? Juist als hij toch maar in wil stappen komt er in hoog tempo een zwart-witte speedboot op hem af. Een meerkoet, die waarschijnlijk jongen heeft ergens in de buurt. Goede reden voor de man om zonder gezichtsverlies het water te verlaten. Al babbelend wandelt het gruttostel weg.
Aan de overkant is de rust weergekeerd en als je niet beter zou weten zou je denken dat in dit gebied helemaal geen grutto’s voorkomen. Er is er geen enkele meer te zien of te horen… |
|
|
|
|
|
|
|
Een cursus voor je groep: grijp die kans!
Groen en Doen gelooft in samen werken aan een mooi landschap. Groen en Doen is een programma van het ministerie van EZ en stimuleert en ontwikkelt vrijwilligerswerk op het gebied van natuur- en landschapsbeheer en groen in de stad. De afgelopen jaren zijn heel wat weidevogelbeschermers door Groen en Doen in de gelegenheid gesteld de cursus “GPS en weidevogels” te volgen bij “AP Natuuradvies”. Door het aanvragen van een voucher konden groepen deze cursus inclusief de benodigde apparatuur aanschaffen.
Wil jouw groep ook graag zo’n cursus volgen, of hebben jullie behoefte aan (bij)scholing op een ander vlak, dan kan er speciaal voor jullie een cursus worden ontwikkeld! Je zou daarbij kunnen denken aan een cursus predatie voorkomen en herkennen, een cursus optimaal gebruik van de database van Landschapsbeheer Nederland, meer begrip van het boerenbedrijf etc. etc.
In de zomer van 2015 is er naar alle waarschijnlijkheid weer een mogelijkheid om mee te doen met Groen en Doen. Hou de site dus goed in de gaten of volg Groen en Doen op Facebook en Twitter.
Als jouw groep ideeën heeft, neem dan contact op met Anja via a.popelier@hetnet.nl of 06 10590968. Al is je groep nog zo klein, jullie zijn altijd welkom en alles is bespreekbaar.
|
|
|
|
|
Nieuws in het kort
De dit jaar opgerichte weidevogelgroep Bernheze heeft een succesvol jaar achter de rug. Niet alleen leerden de nieuwe vrijwilligers snel, ook verliepen de contacten met de boeren goed. Dat ook de weidevogels zelf succesvol waren blijkt uit de waarmening van een groep van 30 paar kieviten met ca 26 vliegvlugge jongen! Gelukkig ging het dus niet in alle gebieden slecht met de weidevogels.
Vrijwilligers van Natuur- en Milieuvereniging Teteringen stuurden ons een prachtig album met foto’s van afgelopen broedseizoen, via mijn album.nl. Mooi, om de foto’s op deze manier te delen met je medevrijwilligers en ook mensen van andere groepen. Het album van de groep in Teteringen vind je hier.
Het bestuur van Weidevogelbeschermingsgroep Schijndel ging tijdens het broedseizoen een lang weekend samen naar Ameland. Een prachtige manier van teambuilding!
Marco Renes en Anja Popelier maken deel uit van de allereerste groep geslaagden voor de landelijke docentencursus Beheermonitoring Weidevogels. Naar verwachting ontvangen zij in oktober het bijbehorende certificaat.
Tijdens de afsluit- en evaluatieavonden wordt bij verschillende beschermingsgroepen een weidevogelquiz georganiseerd. Sommige groepen maken al vele jaren gebruik van deze leuke, leerzame en actieve manier om het seizoen af te sluiten. Is dit ook iets voor jouw groep? Neem dan contact op met Jochem, Marco, Willem of Anja.
In een volgend nummer: hoe is het gegaan met de geringde kievitkuikens? Hadden jonge weidevogels ook dit jaar meer kans in een rustzone of braakstrook? En nog veel meer! mocht je zelf een interessant onderwerp of een vraag hebben voor een volgende nieuwsbrief, laat het dan even weten aan Jochem of Anja |
|
|
|
|
|
|
|
KLIK HIER OM U AAN TE MELDEN OF KLIK HIER OM U AF TE MELDEN VOOR DEZE NIEUWSBRIEF
U KUNT DEZE NIEUWSBRIEF OOK ONLINE LEZEN INDIEN DEZE NIET GOED WORDT
WEERGEGEVEN
Deze nieuwsbrief is mede tot stand
gekomen dankzij:  
|
|