Brabants Landschap

Inleiding

Deze editie van Vleermuiswerk staat in het teken van meldingen, roverij en compensatie. Maar, ook hoe je jezelf beschermd tegen rabies en de ins en outs van de excursie waarbij de batdetectors zijn uitgetetst.

Heb je al eens gekeken op de facebook-pagina van het Netwerk Vleermuizen en Steenmarters?

We wensen je veel leesplezier en een fijne vakantie!

Spelen met batdetectors

In mei zijn - tijdens twee excursieavonden - 34 vrijwilligers van het vleermuisnetwerk op pad gegaan met batdetectors. Ze hadden de keuze uit twee locaties: Schijndel of Breda.

Het Brabantse meldingsnetwerk ontvangt een beperkte financiële bijdrage van gemeentes en is volledig afhankelijk van vrijwilligers. Er zijn niet veel (georganiseerde) contactmomenten tussen de mensen die zich inzetten voor de vleermuis. Dat maakte de excursie ‘spelen met batdetectors’ extra leuk.

Om te kunnen experimenteren met de detector zijn we op de eerste excursieavond (12 mei) rond zonsondergang de Schijndelse heide op gegaan. Een week later (27 mei) werden de baddetectors aangezet in het Liesbosch in Breda. Peter Twisk heeft het gebruik van de batdetector toegelicht. De geluiden van een rosse vleermuis, laatvlieger en  gewone dwergvleermuis werden opgevangen. In het Liesbosch passeerde waarschijnlijk ook nog een watervleermuis.

Ronald van Os uit Hoogergeide nam een gewonde vleermuis mee naar de excursie. Helaas niet niet meer te redden vanwege de gebroken bovenarm van het beestje.

Steenmarter in het kippenhok?

In mei kwam er bij Gemeente Someren een melding binnen over een actie van een steenmarter of vos. Peter van Stiphout werd ingeschakeld en ging op bezoek bij de eigenaar van een koppel kippen. Althans de kippen liepen tot voor kort rond in een kippenren met binnenverblijf in de achtertuin. Op een nacht was het binnenverblijf niet afgesloten. De volgende dag lag er 1 kip zonder kop in de ren en de overige kippen waren verdwenen… Er werden later wel wat restjes van een afgeslachte kip achter het huis gevonden. Wat was hier gebeurd?

Peter plaatste twee cameravallen in de ren en strooide lokstof: pindakaas, hondenbrokken en de kip zonder kop. Een week later lag alles in de ren nog op dezelfde plek. De restjes van de kip achter het huis waren wel verdwenen. Dus zijn de kip uit de ren en de camera’s naar verplaatst. Een week later stond er echter nog steeds niets op beeld. De camera’s zijn daarom opgeruimd.

Vermoedelijk is het toch een actie van een vos die de kippen over het hekje van de buitenren heeft meegenomen.

Nieuwbouw in leefgebied van de vleermuis

Bij ruimtelijke ontwikkelingen in een gebied waar de vleermuis voorkomt, moet de initiatiefnemer van de ontwikkeling opdracht geven aan een deskundig bureau om een quickscan uit te voeren. Als hieruit blijkt dat er vleermuizen (of andere beschermde plant- of diersoorten) voorkomen in de omgeving van de ontwikkeling, is nader onderzoek nodig. Er wordt dan gekeken of de voorgenomen plannen een (negatief) effect hebben op de vleermuis. 

Het kan zijn dat je wordt gevraagd om gegevens aan te leveren voor een dergelijk onderzoek. In dit soort gevallen is het raadzaam om informatie over broedplaatsen en andere waarnemingen beschikbaar te stellen.

Het plan van de initiatiefnemer kan alleen door gaan als het geen negatief effect heeft. Als dit toch het geval is, moeten er compensatiemaatregelen worden getroffen. In het geval van de vleermuis kan dit zijn dat er ruim voor de werkzaamheden kasten op een locatie in de buurt worden opgehangen, zodat de vleermuizen kunnen verhuizen. Als een vrijwilliger wordt gevraagd om mee te denken over maatregelen ter compensatie of een idee heeft over hoe het biotoop van de vleermuis kan worden verbeterd, is een dergelijk moment een kans om input te leveren.

Wat is de titer-waarde?

Wie zich inzet voor de vleermuis, doet er verstandig aan zich te laten vaccineren tegen rabiës. Deze vaccinatie beschermt je bij een beet van een besmette vleermuis tegen hondsdolheid, zoals rabiës ook wel wordt genoemd.

De duur van de bescherming na een vaccinatie is per persoon verschillend. Als je één of twee jaar geleden bent gevaccineerd, kan de mate van bescherming worden bepaald met een bloedtest. Op basis van de titer-waarde is te zeggen of een hervaccinatie nodig is. Een hervaccinatie geeft een boost aan de antistoffen in het lichaam. Vaak resulteert dit in een langdurige bescherming. Helaas is dit niet met zekerheid is te zeggen, daarvoor blijft een titercontrole nodig.

Ondanks een (her)vaccinatie, zal bij een beet door een verdachte hond, vleermuis of ander (wild) zoogdier alsnog een aanvullende injectie gehaald moeten worden. Maar, dat is er ten eerste maar één en de injectie is veel minder heftig omdat een gevaccineerd persoon al veel antistoffen heeft aangemaakt.

Hoewel het risico klein is, is het toch van groot belang dat alle mensen die werken met vleermuizen of steenmarters gevaccineerd worden, ter bescherming tegen rabiës. Ga hiervoor naar je huisarts.
Vrijwilligers die bij het meldingsnetwerk zijn aangesloten, krijgen een vaccinaties tegen rabiës of hondsdolheid vergoed. Via dit formulier kunnen de vaccinatiekosten en andere onkosten gedeclareerd worden.