Brabants Landschap

Vogelaars worden gek

'Vogelaars worden gek', kopte de Volkskrant. De Telegraaf maakte het eerder nóg bonter met de kop 'Vogelaars worden opgewonden door uil'. Uiteindelijk kwam het in Zwolle door alle aanloop zelfs tot een kop-staart botsing. Waarom deze ophef zou je je misschien afvragen? 

Het antwoord is simpel: De sperweruil en de laplanduil zijn oogverblindend mooi en de kans dat je ze in Nederland met eigen ogen kunt zien is bijna nihiel. Reden voor velen om er op uit te trekken. 

De afgelopen honderd jaar bezocht de sperweruil Nederland slechts 3 keer. De laplanduil deed dat - voor zover bekend - helemaal nooit. En, het bleek ook te mooi om waar te zijn. Een pootring verraadde dat het om een ontsnapt exemplaar ging. Als je de laplanduil in het echt wilt zien, zal er een reisje naar Scandinavië of Noord-Rusland geboekt moeten worden.

De sperweruil zal voorlopig nog wel in Nederland te bezichtigen zijn. Inmiddels werd hij 1.500 keer ingevoerd op waarneming.nl, wat leuke statistieken oplevert. Het 40cm grote uiltje (twee keer zo groot als de steenuil) lijkt zich nergens aan te storen. Honderden telescopen, een ongeluk en zelfs een brandweerwagen en ambulance brachtten de uil niet van de weer. In alle rust ging een muis naar binnen (klik hier voor het filmpje), terwijl vele camera's direct onder de boom op hem gericht waren. Frank Coenjaerts maakte één van de mooiste platen (foto hiernaast).   

Meld dode uilen!

Vind u een dode uil, meld dit dan altijd even op waarneming.nl. Op die manier kunnen er jaarlijks statistieken gevolgd worden over het aantal verkeersslachtoffers, de kwetsbare locaties en eventuele opvallende pieken - misschien is er dan meer aan de hand? In 2013 was het aantal gemelde verkeersslachtoffers bij de kerkuil en de steenuil niet eerder zo hoog.

Daarnaast kunt u verse dode uilen (maar ook andere wilde dieren) melden bij het Dutch Wildlife Health Centre. Deze organisatie houdt zich bezig met  onderzoek naar ziekte- en doodsoorzaken van in het wild levende dieren, en met name naar mogelijke ziekte uitbraken. Dat kan door te bellen naar 030-2537925 of mailen op dwhc@uu.nl. In overleg bepaalt het DWHC of het dier in aanmerking komt voor onderzoek naar de doodsoorzaak. Op www.dwhc.nl kunt u verder over hun werk lezen.

Milieuvriendelijk en duurzaam hout?

De nestkasten voor de steenuil hangen jaarrond buiten. Vaak zonder enige beschutting, uitgezonderd de boom waar ze in hangen. Regen, sneeuw en vorst zorgen ervoor dat het gebruikte materiaal - hout - sneller verweerd. Zeker de eerste generatie nestkasten (2002-2003) zijn inmiddels aan vervanging toe. De laatste 5-6 jaar wordt echter ander hout gebruikt, wat met een vrij nieuwe techniek wordt verduurzaamd. Een milieu-vriendelijke techniek, want het gebruik van chemisch behandeld hout is misschien verleidelijk, maar dat willen we als natuurliefhebers niet.

De steenuilenkasten (type Renes) worden gemaakt van Europees vurenhout, wat niet chemisch behandeld is, maar is gestoomd. Bij het milieuvriendelijke stoommodificeren wordt het hout enkel door stoom en hitte behandeld. Dit vindt plaats in een volkomen gesloten systeem. Bij het verduurzamingsproces blijft het hout tijdens de gehele behandeltijd (± 8 tot 10 uur) in evenwicht met haar omgeving, dit in tegenstelling tot andere technieken die thermisch modificeren. Hierdoor behoudt het hout zijn mechanische eigenschappen wat betreft sterkte, buigzaamheid, etc. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat, afhankelijk van de houtsoort, duurzaamheidsklasse 1 en 2 wordt bereikt. Dit betreft een levensduur van 15 – 20 jaar, wat in onze ogen voldoende is.

Zwart - oranje - geel

U heeft vast wel eens een steenuil of met wat meer geluk een kerkuil gezien. Misschien was het u ook wel eens opgevallen dat ze een totaal verschillende kleur ogen hebben. De eerste namelijk geel en de laatste zwart. Dit komt omdat de kerkuil is gespecialiseerd in 's nachts jagen. Hij heeft zeer grote pupillen, waardoor hij het kleinste straaltje licht toch kan opvangen. Ook de bosuil heeft deze zwarte kijkers. Een steenuil jaagt vooral overdag, waardoor zijn gele iris zichtbaar is. Er zijn ook nog uilen die in de scherming jagen. Een beetje tussen dag en nacht in, zoals de ransuil en de oehoe. Zij hebben weer oranje gekleurde ogen.