Brabants Landschap

Provinciale jaaravond

De provinciale jaaravond is dit jaar op woensdag 26 februari. De uitnodigingen zijn enkele weken geleden via de groepscoördinatoren verspreid. Vanwege verbouwingswerkzaamheden op 't Provinciehuis wijken we uit naar De Schakel in Gilze.

Kom ook!
Ook dit jaar hopen we op een grote opkomst, want het is altijd een feestelijk begin van het beschermingsseizoen, boordevol interessante programmaonderdelen. Zo worden tijdens deze avond de resultaten van 2013 gepresenteerd, waarbij onderzoeken over patrijs en kievit extra worden uitgelicht. Verder wordt de oorkonde voor het Initiatief van het jaar uitgereikt. Deze avond is hèt moment om aan de aanwezige provinciebestuurders te laten zien hoezeer weidevogelbescherming leeft in Brabant. Kom dus met zoveel mogelijk vrijwilligers en agrariërs van je groep. Ook overige geïnteresseerden, zoals bijvoorbeeld die betrokken wethouder of ZLTO bestuurder, zijn van harte welkom. 

Nestbescherming & de sleepslang....

Je ziet het steeds vaker: percelen die bemest worden met behulp van sleepslangen. De container met mest staat langs de kant van het perceel, en de mest wordt door dikke rolslangen naar de rondrijdende mestinjecteur gepompt. Voor de loonwerker heeft dit als voordeel dat de zware ton met mest niet meer mee het land op hoeft. Daardoor kan het land vaak veel eerder bewerkt worden. Maar voor broedende weidevogels en hun beschermers levert deze werkwijze heel wat problemen op. De traditionele methode, waarbij het nest een stukje wordt verlegd of het legsel wordt ontzien, werkt hier niet. De loodzware slangen rollen immers diverse keren heen en weer over het hele perceel en je kunt onmogelijk overal tegelijk zijn. Speciale sleepslangbeschermers bieden vaak uitkomst, maar omdat ze na afloop onder de mest zitten is het moeilijk ze terug te vinden. En soms rijdt de injecteur er toch overheen, daar is geen beschermer tegen bestand.

Sommige vrijwilligers, o.a. in het Land van Heusden en Altena, pakken het anders aan. De locatie van de legsels, die al in mandjes liggen, wordt met behulp van GPS apparatuur nauwkeurig vastgelegd. Daarna worden de mandjes met legsels genummerd en op een veilige plek aan de kant van het perceel gelegd. De eieren worden warm gehouden met fleece dekentjes. Wanneer na uren het perceel bewerkt is kunnen de mandjes met legsels terug naar hun eigen plekje, wat met de GPS coördinaten gemakkelijk is terug te vinden. En het is verbazingwekkend hoe snel de vogels weer op hu nest zitten!

Let op: deze methode werkt waarschijnlijk niet als de legsels nog maar kort bebroed zijn. Dan is de kans op verlaten groot.

Legseladministratie

Zoals bekend worden alle gevonden en gemarkeerde legsels vastgelegd. Dat kan op de traditionele manier in de witte administratieboekjes, of modern met een GPS apparaat.
Met de gegevens kunnen later de resultaten van het beschermingswerk worden berekend. Per groep, per provincie en voor het hele land! Ook om nut en noodzaak van het beschermingswerk aan te tonen zijn deze gegevens onontbeerlijk. We vragen hierbij extra aandacht voor de volgende punten:

Begin altijd met het noteren van het aantal hectares per bedrijf en per gewas, bovenaan de pagina in je witte boekje. Of in de database als je met GPS werkt. De betreffende agrariër kan je dat zó vertellen als je aan het begin van het seizoen toch even langsgaat om de loopvergunning te laten tekenen.

De gevonden legsels worden over het algemeen goed genoteerd, maar dat geldt niet altijd voor de beschermingshandelingen. Dat zijn de laatste kolommen rechts achter het gevonden legsel: ‘Legsel beschermd bij:’

Zet hier achter het betreffende legsel een kruisje onder de werkzaamheden die zijn uitgevoerd terwijl het nest er lag. Doe dit bij elk bezoek meteen wanneer je aankomt bij het perceel en je ziet dat er bijvoorbeeld gemest, geploegd of gezaaid is. (De betekenis van de afkortingen staan achterin het boekje). Ook op het GPS apparaat moet dit worden ingevuld. Wanneer er geen werkzaamheden zouden plaatsvinden zou het nutteloos en zelfs schadelijk zijn om markeringsstokken te plaatsen. Rond sommige legsels wordt wel 5 x gewerkt en dan moeten er dus 5 kruisjes staan onder ‘Legsel beschermd bij:’ Deze kolom is zo belangrijk omdat dit precies is waar weidevogelbescherming om draait. We tonen hiermee dus het nut van ons werk aan! 

Weidevogelpoel in Laarbeek

Weidevogelbeschermers en -agrariërs van de groep Laarbeek denken verder dan alleen het zoeken en markeren van legsels. Ook het biotoop heeft hun aandacht. Bij een weidevogelminnende agrariër werd aan biotoopverbetering gedaan door de aanleg van een weidevogelpoel. Daarvoor werd o.a. gebruik gemaakt van de subsidieregeling Groen Blauw stimuleringskader (StiKa). Geweldig, deze samenwerking! 

Extra bescherming

Door uitgekiende nestbescherming komt de overgrote meerderheid van de weidevogelnesten uit, maar vervolgens redden de kuikens het niet omdat er onvoldoende voedsel en schuilgelegenheid is. Juist die overleving van kuikens is cruciaal voor het voortbestaan van weidevogels. Daarom zijn er verschillende maatregelen bedacht, waardoor kuikens een kans krijgen groot te worden.

Voor kritische soorten die in lang gras broeden (grutto, wulp en tureluur) is er de regeling rustzones. Als vrijwilliger kun je deze soorten helpen door, zodra je weet dat er ergens een van deze soorten zit te broeden, met de betreffende boer te overleggen of er een rustzone kan worden aangelegd. Deze is 1000 tot 10.000m2 groot. Er mag niet worden gemaaid zolang er nesten of kuikens aanwezig zijn. De boer krijgt daar uiteraard een passende vergoeding voor.

Ook voor de kievit op akkers kunnen maatregelen worden getroffen om de overleving voor de kuikens te vergroten. Wanneer er minimaal 5 kievitparen op een akker zitten vraagt de vrijwilligersgroep de agrariër of het mogelijk is om het perceel pas na 15 mei te bewerken. De meeste kuikens zijn dan groot genoeg om weg te vluchten voor de landbouwwerkzaamheden. Maar dan moeten ze wel ergens heen kunnen! Daarom moet dit gecombineerd worden met de aanleg van een braakstrook op het perceel die de kuikens voedsel en dekking verschaft. De aanleg van alleen een braakstrook is ook nuttig.

Door middel van tellingen in zowel de broedperiode als de kuikenperiode door vrijwilligers kan vervolgens worden gekeken naar het effect van beide maatregelen op de overleving van de kuikens.

Zonder vrijwilligers gaat het niet! Dit is een prachtige manier om mee te helpen de vergrijzing van de weidevogelpopulatie tegen te gaan. Goede uitleg aan de boeren is hierbij van belang.Voor meer informatie kun je contact opnemen met de je veldmedewerker: voor West Willem Veenhuizen (06 10690477), voor Midden Anja Popelier (06 10590968) en voor Oost Marco Renes (06 52318841) of ga naar de website van Brabants Landschap